เชื่อว่าหลายคนคงเคยได้ยินคนรอบๆตัวเรา เรียกสายสัญญาณแบบนี้แตกต่างกันออกไป ทั้งที่มันก็คือสายตัวเดียวกัน แล้วทำไมจึงเรียกกันได้หลายแบบนัก มาดูกันเลยครับ
ก่อนอื่น เรามาทำความรู้จักกับปลั๊กตัวนี้กันก่อนครับ มันคือ :
ปลั๊ก Phone แบบ TRS ขนาด 1/4 นิ้ว (6.35 มม.)
มี 3 ขั้วไฟฟ้า คือ Tip , Ring ,Sleeve
1. TRS Cable
TRS Cable เป็นชื่อที่เรียกกันตามชื่อของปลั๊กนั่นเองครับ จากรูปที่ 1 จะเห็นว่าปลั๊กมี 3 ขั้วไฟฟ้า คือ Tip , Ring ,Sleeve ตัวย่อก็คือ TRS นั่นเองครับ
2. สายสเตอริโอ (Stereo Cable)
สายสเตอริโอ ก็เป็นอีกชื่อที่นิยมเรียกกัน ซึ่งเรียกตามจำนวนช่องสัญญาณเสียง (Audio Channel) นั่นก็คือ
– 1 ช่องเสียง (1 Channel) = Mono (โมโน)
– 2 ช่องเสียง (Left ,Right) = Stereo (สเตอริโอ)
ในระบบเสียง Consumer Audio (ระบบเสียงทั่วไป เช่น เครื่องเสียงบ้าน ,มือถือ ,TV ,Tablet ,Laptop ,mp3 Player ฯลฯ) วงจรเสียงจะเป็นแบบ Unbalanced (อันบาลานซ์) ซึ่งมีขั้วไฟฟ้า 2 เส้น คือ
– ขั้วบวก (สัญญาณเสียง)
– ขั้วลบ หรือ กราวนด์ (Ground ,GND)
ช่องเสียบที่จะพบมากที่สุดคือ ช่องเสียบหูฟัง (Headphone ,phone) เช่นใน คีย์บอร์ด ,แอมป์หูฟัง ,เครื่องเล่นเพลงแบบพกพา หรือแม้แต่ในช่อง Input อย่างเช่น Aux เป็นต้น ก็นิยมทำรูเสียบแบบ TRS มาให้ 1 รู ที่สามารถส่งสัญญาณเสียงได้ 2 ช่องเสียง นั่นก็คือ Stereo (สเตอริโอ) นั่นเอง
ช่องเสียบหูฟัง ,ช่อง Aux in นิยมใช้แจ๊คแบบ TRS (ตัวเมีย) ในการเชื่อมต่อระบบเสียง
ในเมื่อรูเสียบ (แจ๊ค) อย่างหูฟัง ออกแบบมาเป็นแบบ TRS ไม่ว่าจะขนาดใหญ่ คือ 1/4 นิ้ว (6.35 มม.) หรือ ขนาดเล็ก (mini) 1/8 นิ้ว (3.5 มม.) ปลั๊กที่นำมาเสียบจึงต้องใช้แบบ TRS ด้วยเช่นกัน ขั้วไฟฟ้าในการใช้งานก็จะเป็นดังรูปที่ 4 โดยใช้ปลั๊ก TRS 1 อัน ส่งสัญญาณเสียงแบบ Unbalanced (อันบาลานซ์) 2 ช่องเสียง คือ Left (ซ้าย) และ Right (ขวา) แล้วใช้ขั้วกราวนด์ (GND) ร่วมกัน
3. สายบาลานซ์ (Balanced Cable)
อุปกรณ์ในระบบเสียง Professional Audio (ระบบเสียงมืออาชีพ) เช่น อุปกรณ์ในห้องบันทึกเสียง ,อุปกรณ์ PA ในคอนเสิร์ต ,Audio Interface ,ลำโพงมอนิเตอร์ (Active Monitor) จะนิยมออกแบบวงจรเสียงมาเป็นแบบบาลานซ์ (Balanced) เพื่อให้สามารถใช้สายสัญญาณได้ยาวๆ และเพื่อกำจัดสัญญาณรบกวนออกไป เพื่อให้ได้สัญญาณเสียงที่มีคุณภาพสูง สูญเสียน้อย (Loses)
วงจรเสียงแบบบาลานซ์ (Balanced) มีขั้วไฟฟ้า 3 เส้น คือ
– Hot (+) สัญญาณเสียงด้านบวก
– Cold (-) สัญญาณเสียงซีกลบ
– กราวนด์ (Ground ,GND) / Shield
จากรูปที่ 5 จะเห็นว่า ปลั๊ก TRS 1 ตัว สามารถส่งสัญญาณเสียงแบบบาลานซ์ (Balanced)ได้เพียง 1 ช่องเสียง (โมโน) เท่านั้น หากต้องการเชื่อมต่อ 2 ช่องเสียง (สเตอริโอ ซ้าย-ขวา) จะต้องใช้สายสัญญาณจำนวน 2 เส้น
บทสรุป
สรุปแล้วสายสัญญาณตัวนี้ก็คืออันเดียวกัน นั่นเองครับ แต่ถูกเรียกชื่อกันหลายแบบ เพื่อที่จะสื่อสารกันให้แม่นยำในการทำงานในระบบเสียง Professional Audio หรือเพื่อให้เข้าใจตรงกันมากที่สุด ผมคิดว่าชื่อนี้น่าจะอธิบายลักษณะได้ชัดเจนที่สุด คือ สาย TRS ปลั๊กขนาด 1/4 นิ้ว (6.35 มม.) เป็นต้น